Met een aantal concrete maatregelen wil cd&v de recidivegraad in Vlaamse gevangenissen naar beneden krijgen. “Vlaanderen moet verantwoordelijkheid nemen in strijd tegen herval. Met een recidivegraad van ruim 70 procent dweilen we vandaag met de kraan open. Dat 7 op 10 gevangenen na vrijlating terugkeert naar de gevangenis is gewoonweg niet te verantwoorden, onveilig, peperduur en niet efficiënt. De aanpak moet anders”, stellen Toon Vandeurzen en Katrien Schryvers, die samen het voorstel indienen. Hij pleit onder meer voor een recidive barometer en actieve opvolging door lokale besturen en hulpverleners ná detentie.
In Vlaanderen verblijven momenteel ongeveer 7 000 gedetineerden in de gevangenis. Als je weet dat de kostprijs per gedetineerde per jaar oploopt tot €62.249,14, dan wordt al snel duidelijk dat dit een astronomische kost is waar de Vlaamse belastingbetaler voor opdraait. “We investeren terecht in onze veiligheid en in onze justitie. Straffeloosheid moet worden aangepakt en we moeten als overheid daadkrachtig optreden tegen onrecht. Maar we moeten er wél voor zorgen dat de aanpak efficiënt is én onze maatschappij veiliger maakt. En daar knelt vandaag het schoentje”, stelt Vandeurzen. Uit een recente audit van het Rekenhof blijkt dat ondanks eerdere alarmsignalen er op vlak van recidive grote uitdagingen voor liggen en dat er ondanks eerdere alarmsignalen onvoldoende beterschap in zicht is.
“Vlaanderen is bevoegd voor de hulp- en dienstverlening in de Vlaamse gevangenissen. Met die bevoegdheid moet de Vlaamse justitieminister maatregelen nemen om de recidive in de Vlaamse gevangenissen aan te pakken”, legt Vandeurzen uit. “Vandaag laten we gedetineerden los in onze maatschappij als tikkende tijdbommen die opnieuw slachtoffers maken en de veiligheid ondermijnen. Uit een recente audit van het Rekenhof blijkt nog maar eens dat er op vlak van recidive enorme uitdagingen voor liggen. De maatschappelijke kost die een te hoge recidivegraad met zich meebrengt is bovendien gigantisch. Zonder aanpassingen in het beleid is het dweilen met de kraan open. De specifieke opdracht die Vlaanderen heeft, de re-integratie van gedetineerden in onze maatschappij en het tegengaan van recidive, wordt amper ingevuld. Nochtans is de Vlaamse justitieminister een belangrijke schakel in de keten.” Cd&v eist daarom een daadkrachtige aanpak: kordaat straffen én aanklampende begeleiding om herval definitief te doorbreken
Vanuit haar coördinatieopdracht stuurt het Vlaams agentschap Justitie en Handhaving rechtstreeks een netwerk van zo’n 800 hulp- en dienstverleners in de Vlaamse en Brusselse gevangenissen aan en bereikt zo onrechtstreeks een potentieel van meer dan 7.000 gedetineerden. Gemiddeld nemen dagelijks zo’n 1.100 gedetineerden deel aan het groepsaanbod, terwijl er gemiddeld 350 individuele gesprekken worden ingepland. Voor cd&v is deze begeleiding geen vriendelijk aanbod maar een aanklampend beleid.”
Cd&v legt vier concrete maatregelen op tafel:
- Gerichte en verplichte trajectbegeleiding vanaf dag één. Een trajectbegeleider van het CAW stelt voor elke gedetineerde een plan op met verankerde afspraken over onderwijs, zorg en werk.
- Cd&v pleit voor een decretaal vastgelegd basisaanbod van onderwijs, arbeid en zorg in elke gevangenis, zodat elke gedetineerde maximaal wordt aangespoord tot re-integratie en elke inrichting aan dezelfde resultaatsverwachtingen wordt gehouden. Via een Vlaamse recidivebarometer meten we zwart op wit hoeveel ex-gedetineerden hervallen en of de aanpak werkt. Zo stopt Vlaanderen met blind varen en schakelen we over op een streng en onderbouwd beleid dat herval effectief terugdringt.
- Aanpak infrastructuurknelpunten. Vlaanderen mag zich niet langer verschuilen achter oude infrastructuur. Het Rekenhof stelde vast dat gebrekkige ruimtes voor gesprekken, opleidingen en werk de hulpverlening hinderen. Cd&v pleit daarom voor de aanpassing van het vrijstellingsbesluit om lokalen bij gevangenissen toe te staan, zodat het Vlaamse aanbod optimaal kan plaatsvinden.
- Strak toezicht na vrijlating. Na vrijlating mag geen gedetineerde uit het vangnet glippen; een opvolgtraject garandeert opvolging en voorkomt herval.
“Cd&v wil Vlaanderen veiliger maken. Met kordate straffen én strakke begeleiding beëindigen we de draaideurgevangenissen en zetten we het Vlaamse belastinggeld efficiënt in. We willen dat gedetineerden die vrijkomen geen nieuwe slachtoffers maken en geen last meer zijn voor de samenleving, maar er net aan bijdragen”, besluit Toon Vandeurzen.
