Cd&v wil een einde maken aan de situatie waarbij jongeren die zware feiten pleegden naar huis worden gestuurd wegens plaatsgebrek in de gemeenschapsinstellingen. Vlaamse Parlementsleden Toon Vandeurzen en Katrien Schryvers stellen voor om tijdelijk gebruik te maken van het Vlaams Detentiecentrum in Beveren, zodat vonnissen van jeugdrechters wél kunnen worden uitgevoerd. “Het is een blamage voor onze rechtstaat dat jongeren die zware feiten plegen gewoon terug naar huis worden gestuurd”, zeggen Vandeurzen en Schryvers.
“Als een jeugdrechter beslist dat een jongere in een gemeenschapsinstelling moet worden geplaatst, dan moet dat ook effectief gebeuren,” zegt Vandeurzen. “Vandaag zijn er jongeren die gewapende overvallen of drugshandel plegen, en vervolgens terug op straat belanden omdat de instellingen vol zitten. Dat is onbegrijpelijk, ondermijnt het geloof in justitie en vormt een gevaar voor de samenleving.”
Tegelijk blijkt uit cijfers dat het Vlaams Detentiecentrum in Beveren vaak leeg staat. In 2024 was er geen enkele opname, en tussen oktober 2024 en mei 2025 bleef het centrum acht maanden lang volledig onbenut. Toch blijft de infrastructuur operationeel, met een vaste jaarlijkse kost van 23.000 euro, aangevuld met 40 euro per jongere per dag – ook wanneer er niemand verblijft. “We investeren belastinggeld in een lege voorziening, terwijl jeugdrechters botsen op de grenzen van het systeem. Dat is niet te verantwoorden,” gaat Vandeurzen verder.
Tijdelijke opvang bij ernstige feiten
Vandeurzen en Schryvers stellen wel een aantal voorwaarden aan de onderbrenging van delinquente jongeren in het Vlaams Detentiecentrum. “Zo kan de tijdelijke opvang enkel mogelijk zijn voor jongeren die ernstige feiten pleegden, als er nergens plaats is in een gemeenschapsinstelling én als de rechter expliciet oordeelt dat thuisblijven geen optie is. De opvang in het detentiecentrum zou maximaal twee weken mogen duren, tot er een plek vrijkomt in een gemeenschapsinstelling,” duidt Schryvers.
“Want uitstel van het oordeel van een rechter — daar wordt niemand beter van. Niet de jongere, voor wie er geen hulptraject kan opstarten en die opnieuw wordt losgerukt uit elke vorm van structuur. Niet de rechter, wiens uitspraak dode letter blijft in een systeem dat hapert. Niet de beleidsmakers, die geconfronteerd worden met het feit dat een andere staatsmacht haar werk niet kan doen door gebrek aan capaciteit. Niet de samenleving, die met lede ogen toeziet hoe straffeloosheid lijkt te regeren. Niet de publieke opinie. Niemand. En precies daarom willen we tijdelijk buffercapaciteit inzetten om dit op te vangen”, zeggen Vandeurzen en Schryvers stellig.
Het gevolg? Geen jongeren meer die zware feiten pleegden en desondanks terug naar huis worden gestuurd. Geen rechterlijke beslissingen meer die stranden op een gebrek aan ruimte. Maar wél: het eerbiedigen van het oordeel van de jeugdmagistraat. Een samenleving die haar rechters ernstig neemt. En jongeren die ervaren dat grenzen er zijn — niet uit hardheid, maar uit zorg.
Ten slotte stellen de cd&v-parlementsleden zich ook serieuze vragen bij het hoge aantal opnames in gemeenschapsinstellingen. “In 2024 waren er in Vlaanderen 1.355 opnames – bijna evenveel als in Nederland, waar bijna drie keer zoveel minderjarigen wonen. Vlaanderen plaatst dus ruim twee keer zoveel jongeren per hoofd van de bevolking. Zijn onze jongeren echt zoveel crimineler? Of ligt het probleem elders? Dat we daar geen zicht op hebben is problematisch. Zonder de oorzaak uit te zoeken en aan te pakken is capaciteit bijbouwen dweilen met de kraan open”, stelt Vandeurzen. De parlementsleden vragen de minister om dit te laten onderzoeken. “We moeten de acute plaatstekorten aanpakken maar ook op zoek gaan naar de oorzaken. Alleen zo maken we werk van een veilige en rechtvaardige samenleving”, besluit Vandeurzen en Schryvers.
