“Beduidend meer federale dan Vlaamse ambtenaren worden reservist, dat moet anders”
Cd&v wil meer Vlaamse ambtenaren overtuigen om reservist te worden. Uit nieuwe cijfers die parlementsleden Toon Vandeurzen en Koen Van den Heuvel opvroegen blijkt dat er een grote kloof bestaat tussen het aantal Vlaamse en het aantal federale ambtenaar-reservisten. “11 Vlaamse ambtenaren zijn reservist, ten aanzien van 452 federale ambtenaren. Dan schort er toch iets in Vlaanderen”, zeggen de parlementsleden. “Het statuut moet voldoende aantrekkelijk zijn: wie zich engageert voor onze samenleving en onze veiligheid, verdient voldoende ondersteuning.”
Defensie wil deze legislatuur ten minste 5.600 reservisten te rekruteren. Reservisten zijn burgers en oud-militairen die zich ter beschikking stellen van Defensie. Dit gaat dan om enkele dagen per jaar én zij dienen als back-up voor actieve militairen indien er een conflict zou uitbreken. Daarbij wordt in eerste instantie gekeken naar de private sector, maar ook in de publieke sector is winst te boeken, stelt cd&v-Kamerlid Koen Van den Heuvel.
In de manier waarop overheden omgaan met het engagement van ambtenaren als reservist, tekenen zich duidelijke cultuurverschillen af. Dat blijkt ook uit de cijfers die Vandeurzen en Van den Heuvel opvroegen. In 2025 waren 452 federale ambtenaren actief als reservist, wat overeenkomt met 0,62% van het federale personeelsbestand (73.248). Bij de Vlaamse overheid, met 27.972 personeelsleden, namen slechts 11 ambtenaren onbetaald verlof op om reservistentaken op te nemen — ofwel 0,04%.
Bij de federale overheid is het engagement als reservist al jaren ingebed in de organisatiecultuur. In Vlaanderen leeft dat idee voorlopig minder. Vlaams parlementslid Toon Vandeurzen (cd&v) en Kamerlid Koen Van den Heuvel (cd&v) pleiten ervoor om die ingesteldheid te doorbreken en het potentieel van Vlaamse ambtenaren als reservist sterker te benutten. “Als we willen dat mensen zich bereid tonen om verantwoordelijkheid op te nemen ten voordele van onze militaire weerbaarheid, dan moet de overheid dat engagement aantrekkelijk maken en actief ondersteunen. De cultuur is vandaag te verschillend, daar ligt werk op de plank.”
Ruimte voor versterking en erkenning
De regelgeving laat vandaag al toe om dienstvrijstelling of onbetaald verlof te verlenen aan Vlaamse of federale ambtenaren die reservistentaken opnemen, zolang het algemeen belang erkend wordt. Maar een ondersteunend kader ontbreekt nog, zowel op Vlaams als op federaal niveau.
Daarom onderzoekt Vlaams minister Hilde Crevits momenteel hoe het statuut van ambtenaar-reservist aantrekkelijker kan gemaakt worden. “Denk aan het wegnemen van administratieve drempels, betere zichtbaarheid, meer erkenning en structurele ondersteuning”, duidt Vandeurzen. “Het engagement als reservist verdient niet alleen waardering, maar ook een structureel kader dat participatie mogelijk maakt.”
Deelstaten betrekken bij Defensieverhaal
In 2025 werkt Defensie het nieuwe statuut Reserve 3.0 uit, met als doel het reservistenkorps aantrekkelijker te maken, zowel voor de reservisten zelf als voor hun werkgevers. Van den Heuvel pleit hierbij voor een specifieke rol voor de deelstaten.
“Met duizenden ambtenaren en een breed arsenaal aan beleidsinstrumenten beschikken Vlaanderen en de andere deelstaten over sleutels tot een succesvol Defensieverhaal. Hun actieve betrokkenheid bij de uitwerking van het Reserve 3.0 is dus essentieel om het reservistenbeleid niet louter federaal, maar ook regionaal mogelijk te maken.”
Oproep tot verbreding: ook studenten verdienen duidelijk statuut
Vandeurzen & Van den Heuvel pleiten er ten slotte ook voor om het reservistenstatuut breder te maken dan enkel voor ambtenaren. Ook andere groepen, zoals studenten die een opleiding tot reservist volgen bij Defensie verdienen volgens hen een duidelijk statuut.
Dat zou hen niet alleen meer rechtszekerheid geven, maar ook praktische voordelen opleveren: meer flexibiliteit in examenplanning of lesopnames, …
